Πίνακας εξωφύλλου Γιώργος Χαντζιάρας σε μια ιδέα του Μανώλη Μπουσούνη
Έκλεισε σήμερα το πρωί με το θάνατο της Αιμιλίας Καμβύση, ο κύκλος της εμβληματικής τριάδας των γυναικών που σηματοδότησαν τη «Λέσβο της Αλληλεγγύης» τη διετία 2015 – 2016 κερδίζοντας το σεβασμό όλων και την υποψηφιότητα για το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης
Η Αιμιλία Καμβύση που πέθανε σήμερα Κυριακή 12 Μαρτίου σε ηλικία 93 ετών μαζί με την Ευστρατία Μαυραπίδου που πέθανε πριν ένα χρόνο στα 96 της χρόνια και την Μαρίτσα Μαυραπίδου που πέθανε πριν τέσσερα χρόνια, πέρασαν όλη τη ζωή τους στο ψαροχώρι, τη Σκάλα Συκαμνιάς.
Στην κορύφωση της προσφυγικής κρίσης το καλοκαίρι του 2015, ο φωτογραφικός φακός τις «συνέλαβε» να περιποιούνται στην ακτή ένα βρέφος, παιδί μίας γυναίκας πρόσφυγα από τη Συρία, που μόλις είχε αποβιβασθεί στην ακτή.
Η Βασιλική Δραγάτση έγραψε για το θέμα σε ανάρτηση στο Facebook
Σήμερα έφυγε η τελευταία γιαγιά από τις τρεις. Κρατάω το χαμόγελο της μάνας που μετά από τόσα, έχει εμπιστευτεί το μωρό της σε καλά χέρια
Αυτό και το απόσπασμα από τον Μυριβήλη. Γιατί η Ιστορία επαναλαμβάνεται ως τραγωδία πάντα από την «Παναγία τη Γοργόνα» του Στρατή Μυριβήλη
Στη Σκάλα Συκαμιάς, πριν από σχεδόν 100 χρόνια
1. Η άφιξη των προσφύγων
”Έβγαιναν ανάκατοι άντρες, γυναίκες, μωρά. Τα πρόσωπά τους ήταν άπλυτα, χαλκοπράσινα, τα δόντια σφιχτά κλειδωμένα. Κοιτούσαν γύρω με κόκκινα μάτια πρισμένα από την αγρύπνια. Είχανε τους λαβωμένους τους μαζί, βγάλανε και κάτι σκοτωμένους, ανάμεσά τους ήταν ένα παλικάρι με ξανθό γενάκι, πολύ νέο και μια γυναίκα. Το μάγουλό της ήταν σκισμένο, το σαγόνι δεμένο με μαύρη μαγουλίκα και τα μάτια στυλωμένα, ολάνοιχτα προς τον ουρανό. Κατάμαυρα μάτια.
Τα κουφάρια ήταν ξυλιασμένα, τάβγαλαν πάνω σε παλιές στρατιωτικές μπατανίες. Κανένας δεν έκλαιγε πια. Έλεγαν ‘σιγά, πιάσε απ’ τη μασχάλη, μόλα το σκοινί’, σα νάβγαζαν τίποτα μπόγους. Έβγαλαν κι ένα γέρο που ήταν τυφλός κι απο τα δυο μάτια. Στάθηκε στα πόδια του στη στεριά, έκανε το σταυρό του, και σαν κίνησε να περπατήσει, άπλωσε τα χέρια μπροστά κ’ έκανε να προχωρέσει κατά τη θάλασσα. Τον έπιασε από το μπράτσο μια γυναίκα, τον τράβηξε και είπε:
-Από’δω μωρέ καψερέ!
Ο γέρος γύρισε. Τα μάτια του ήταν βγαλμένα με το μαχαίρι, δυο κόκκινες ανοιχτές πληγές.”.
2. Οι προσφυγίνες
“Οι γυναίκες τους, αλλοσούσουμες από την κακοπάθεια και την βασανισμένη ζωή, δεν ήταν όμορφες. Ήτανε κοντές, με χοντρά βυζιά και δυνατά φρύδια. Είχαν όμως όλες τους σχεδόν τα όμορφα καστανά μάτια της φυλής, που άστραφταν από ξυπνάδα και πάθος. Μόλις ψυχόπιασαν κάπως και κούρνιασαν κάτω από κεραμίδι, άρχισαν να παντρεύονται και να γεννάνε. Οι χωριανοί είχαν να το κάνουν. Κατέβαινες στη Σκάλα και δεν έβλεπες προσφυγίνα δίχως παιδί στην αγκαλιά και άλλο στην κοιλιά.
Γεννούσαν μέσα στα καλύβια και μέσα στις αποθήκες, πίσω από τα τσουβαλόπανα που χώριζαν σ’ένα δωμάτιο δυο οικογένειες. Κοιλοπονούσαν ακόμα μέσα στις βάρκες, κάτω από τη χαμηλωμένη τέντα. Δίχως γιατρό, δίχως φασαρίες και ξεφωνητά. Δεν πρόφτανε ν’αφήσει βυζί το παιδί κι άλλο έμπαινε στην θέση του.
Έτσι, μέσα σε λίγα χρόνια, τ’ακρογιάλια της Σκάλας, της Παναγιάς, τα ράχτα της Βίγλας, η αμμουδιά της Κάγιας, η πλατέα, όλα βούιζαν από το παιδομάνι. Γερό το κλίμα, ξαγερικός ο τόπος. Γεννήτρα κ’ η ράτσα, μαθημένη και στην κακοπέραση.”
