Πολλές και διαφορετικές συζητήσεις έχει προκαλέσει το βιβλίο του Ξενοφώντα Κοντιάδη «Το φαινόμενο Κασσελάκη» από τις εκδόσεις Καστανιώτη, με κυριότερη ότι γράφτηκε και κυκλοφόρησε, πολύ γρήγορα, μόλις ένα μήνα μετά την εκλογή του Στέφανου Κασσελάκη στη θέση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ. Σε αυτό ο καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου μέσω του ατόμου Κασσελάκη και του τρόπου που μπήκε στην πολιτική ζωή, πραγματεύεται τους όρους «μεταδημοκρατία» και «μεταπολιτική»
Τη Δευτέρα, 20 Νοεμβρίου 2023, έγινε σε αίθουσα της ΕΣΗΕΑ η παρουσίαση του βιβλίου. Λίγες μέρες νωρίτερα είχε ανακοινωθεί ότι εκτός από τον συγγραφέα και τον καθηγητή Αντώνη Λιάκο στην παρουσίαση θα μετέχει και ο ίδιος ο Στέφανος Κασσελάκης κάτι που δεν συνηθίζεται σε ανάλογες περιπτώσεις.
Κατά κοινή ομολογία, η συζήτηση δεν είχε το αναμενόμενο περιεχόμενο καθώς το ενδιαφέρον μονοπώλησε το ίδιο το κεντρικό πρόσωπο (εντυπωσιακή η δήλωση του «Δεν είναι ένδειξη σωστής λειτουργίας του κόμματος το ότι εκλέχτηκα. Το παραδέχομαι αυτό») ενώ διεκόπη ξαφνικά όταν ο Στέφανος Κασσελάκης, χωρίς καμμία αιτιολογία εγκατέλειψε την αίθουσα. Μαζί του έφυγαν οι περισσότεροι από τους παριστάμενους που έδειξαν ότι δεν τους ενδιέφερε το θέμα της εκδήλωσης αλλά η παρουσία τους στον ίδιο τόπο με «τον αρχηγό»
Γράφηκε ότι είχε ειλημμένη υποχρέωση σε εκδήλωση της οργάνωσης ΑΧΕΠΑ. Το Καμίνι, χωρίς να αμφισβητεί το προηγούμενο, γνωρίζει ότι η βραδιά του κατέληξε, μαζί με τη Δώρα Αυγέρη, σε ταβέρνα όπου ο εκδότης και οι συντελεστές της εφημερίδας Documento γιόρταζαν τα 7 χρόνια από την έκδοση της.
Παρουσιάζουμε τις απόψεις των δύο συντελεστών για την εκδήλωση, όπως οι ίδιοι τις κατέγραψαν σε αναρτήσεις τους, σχόλια και εντυπώσεις των, επίσης, πανεπιστημιακών Γιώργου Πλειού και Δέσποινα Παπαδοπούλου, και του δημοσιογράφου Δημήτρη Τερζή (σ.σ. οι επισημάνσεις δικές μας) καθώς και το video της εκδήλωσης:
Η ανάρτηση του συγγραφέα:
Νομίζω ότι είναι η πρώτη φορά από την πρώτη δημόσια εμφάνιση του Κασσελάκη που μαθαίνουμε τόσα πολλά σε τόσο λίγο χρόνο για το ποιος είναι πραγματικά και πώς σκέφτεται, για τον χαρακτήρα και τα όρια της σκέψης του, αρκεί να μπορεί κανείς να διαβάσει υπό τας γραμμάς και να μην μείνει σε έναν διάλογο που φαινόταν να έχει στοιχεία “ασυμβατότητας” (στις παρυφές του σουρεαλισμού) ως προς τον τρόπο που προσεγγίζουν τα πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα οι συνομιλητές.
Εξηγούμαι: Η συζήτηση ξεκίνησε με μία σύντομη παρουσίαση ορισμένων κεντρικών θεμάτων του βιβλίου από την πλευρά μου, εξηγώντας συνοπτικά τον τίτλο και τον υπότιτλο (Το μεσσιανικό προσωπείο της μεταδημοκρατίας). Λέω λοιπόν μεταξύ άλλων τα εξής:
“Η λέξη προσωπείο παραπέμπει σε αυτό που στην επιστήμη έχει αποκληθεί περσόνα, η δημόσια εικόνα που προβάλλει κάθε πρόσωπο που εκτίθεται στη δημόσια σφαίρα, την οποία φιλοτεχνεί συνήθως με τη συμβολή επαγγελματιών της επικοινωνίας.
Στην εποχή της μετα-αλήθειας, του λεγόμενου εικονιστικού κόσμου και των νέων μέσων επικοινωνίας, η κατασκευή μιας περσόνας έχει αναχθεί σε αυτοτελή πολιτική λειτουργία.
Κάποιος για τον οποίο ξέρουμε ελάχιστα έως τίποτα επειδή ζει τα τελευταία 21 χρόνια σε μια άλλη ήπειρο, χωρίς έκθεση στη δημόσια σφαίρα, έχει την πολυτέλεια να κατασκευάσει την περσόνα του χωρίς ουσιώδεις περιορισμούς.
Ποιο είναι το κεντρικό στοιχείο του προσωπείου του Κασσελάκη; Είναι ασφαλώς μια τεχνοκρατική διάσταση, οι ικανότητες και τα επιτεύγματά του, που ωστόσο δεν νομίζω ότι στην πραγματικότητα είναι καλύτερα από των αντιπάλων του.
Όμως αυτό που προβάλλει πρωτίστως είναι ένας απλός, ειλικρινής άνθρωπος, άσπιλος από εξαρτήσεις, που δεν κρύβει τίποτα για την προσωπικότητα, την προσωπική ζωή, τις σκέψεις του, που επικοινωνεί αδιαμεσολάβητα με τους ανθρώπους, με καθαρή ματιά, άμεσο καθημερινό λόγο, ανεπιτήδευτο, προσιτό, ένας άνθρωπος αποφασισμένος να αλλάξει συσσωρευμένα κακώς κείμενα και να άρει τις αμαρτίες μας, τις παθογένειες δεκαετιών.
Θα πει κάποιος: Μα αυτός είναι πράγματι ο Στέφανος Κασσελάκης. Δεν υποδύεται μια περσόνα, πρόκειται για τον εαυτό του. Προσοχή, αυτό θα είναι μια τεράστια παρεξήγηση, ένα στοιχειώδες λάθος.
Καθένας μπορεί να αναδείξει και να προβάλει ό,τι θέλει και ό,τι μπορεί στη δημόσια περσόνα του και να υποβαθμίσει κάτι άλλο. Ο.Κασσελάκης ως πρόσωπο μπορεί να είναι χιλιάδες πράγματα.
Μπορεί να είναι και η εικόνα ενός ανθρώπου εριστικού, συγκρουσιακού ή αλαζονικού, όπως χαρακτηρίστηκε από πολλούς η παρουσία του στην ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ.
Μπορεί βέβαια να είναι και το καλό παιδί της διπλανής πόρτας. Λέει κάπου ο μεγάλος Αμερικανός συγγραφέας Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ στη νουβέλα του «Το Πλουσιόπαιδο», «Είμαστε όλοι αμαλγάματα από διαφορετικά συστατικά, φανερώνουμε στους γύρω μας αλλά και στον ίδιο τον εαυτό μας αυτό που θέλουμε να φανερώσουμε. Όταν ακούω κάποιον», γράφει ο Φιτζέραλντ, «να ισχυρίζεται για τον εαυτό του ότι είναι ένας απλός, έντιμος, ανοιχτός άνθρωπος της διπλανής πόρτας, είμαι βέβαιος ότι υπάρχει κάποια σκοτεινή όψη της προσωπικότητάς του που θέλει να κρατήσει κρυφή».”.
Εδώ τελειώνει η παρουσίαση της έννοιας του προσωπείου στην εισαγωγή μου, που απασχόλησε πολύ τη συζήτηση που ακολούθησε, με τον Κασσελάκη να επιμένει ότι στην περίπτωσή του δεν υπάρχει προσωπείο, είναι ακριβώς αυτό που λέει, η εξαίρεση στον κανόνα, και να με ρωτάει στην πορεία αυτής της “ασύμβατης” συζήτησης:
“Πες μου ένα πράγμα που έκρυψα” και όταν του απαντάω σκόπιμα “Την εριστική, συγκρουσιακή, απεχθή εικόνα που έβγαλες στην Κεντρική Επιτροπή”, η απάντησή του ήταν ότι είχε πει εξαρχής πως ασχολείται με τον σκληρό κόσμο των ναυτιλιακών επιχειρήσεων, άρα δεν έχω διαβάσει προσεκτικά το βιογραφικό του, εννοώντας ότι οι άνθρωποι έπρεπε να μαντέψουν αυτή την πλευρά του, ενώ βέβαια στην αρχή της συζήτησης, με αφορμή παρεμφερή μου παρατήρηση, είχε πει ότι αυτή η εικόνα της ΚΕ δεν είναι ο πραγματικός εαυτός του. Ή λες και οι ναυτιλιακές επιχειρήσεις συγκρίνονται με ένα πολιτικό κόμμα…
Μπορώ να φέρω και άλλα παραδείγματα αντιφάσεων στον λόγο, δυσκολίας να υπάρξει ένας διάλογος πάνω σε θέματα που φάνηκε ότι δεν κατανοούνταν από όλα τα μέρη με τον ίδιο τρόπο. Ήταν αδύνατον να γίνει αντιληπτό από πλευράς του ή πάντως να δεχτεί τη διάκριση μεταξύ περσόνας και προσώπου. Οταν μιλούσαμε για μεταπολιτική ή μεταδημοκρατία, ξεπερνούσε τις έννοιες λέγοντας περίπου ότι μεταπολιτική ή μη, εγώ αυτός είμαι και θα κάνω αυτά που θέλω να κάνω. Και αυτά που δηλώνει ότι θέλει να κάνει είναι βέβαια τα γνωστά κλισέ για το κόμμα, το κράτος, την κοινωνία και τους απλούς ανθρώπους που υποφέρουν.
Ο Κασσελάκης έχει μία ιδιαίτερη ικανότητα να του μιλάς για ένα θέμα, ένα γεγονός, μία αφηρημένη έννοια ή ένα πολύ συγκεκριμένο πρόβλημα και να εξακτινίζεται σε κάτι εντελώς διαφορετικό, όχι αποφεύγοντας να μιλήσει όπως κάνουν άλλοι πολιτικοί στα δύσκολα, αλλά μεταφέροντας την κουβέντα σε ένα άλλο επίπεδο:
Του λες ότι το κόμμα σπαράσσεται από εσωτερικές συγκρόυσεις, διάσπάσεις, δημοσκοπική συρρίκνωση και αυτός μεταφέρεται σε έναν άλλο κόσμο.
Του λες ότι στις προτιμήσεις των πολιτών για τον καταλληλότερο πρωθυπουργό ο Μητσοτάκης είναι πρώτος με πολύ ψηλά ποσοστά, λίγο μετά ακολουθεί ο Κανένας και ο ίδιος βρίσκεται κάτω από 7% και ότι αυτό δείχνει πολλά για τον τρόπο που σκέφτεται μία “μεταπολιτική κοινωνία” και δεν ιδρώνει το αυτί του, συνεχίζει να μιλάει για το ελληνικό όνειρο.
Του λες ότι διαθέτει τη διαδικαστική νομιμοποίηση των στιγμιαίων μελών, η οποία καταρρέει και δημοσκοπικά ελλείψει ουσιαστικής νομιμοποίησης και απαντάει ότι δεν είναι στιγμιαία τα μέλη επειδή στήθηκαν για ώρες στις ουρές έξω από τα εκλογικά τμήματα.
Του λες ότι είναι πολιτικά κενός ο λόγος του και αυτό αποτυπώνεται στις έρευνες όπου οι ερωτώμενοι δεν ξεχωρίζουν αν είναι αριστερός, κεντροαριστερός ή δεξιός και δεν έχει ένα σχόλιο.
Είναι σαν να έχει φτιάξει ένα δικό του κόσμο εννοιών και παραστάσεων, πάνω στον οποίο χτίζει τον λόγο του, επαναλαμβάνοντας όσα έχει πει δεκάδες φορές–για ην αδιαμεσολάβητη επαφή με τους ανθρώπους, οι οποίοι περνάνε δύσκολα, για τη διαπλοκή που δεν αγγίζει τον ίδιο, για τις προτάσεις νόμου που θα ετοιμαστούν για να κερδίσει τις εκλογές κλπ.
Το γράφω στο βιβλίο αναλυτικά, φάνηκε όμως δια γυμνού οφθαλμού και χτες, για πρώτη φορά νομίζω τόσο καθαρά, ότι το έλλειμμα σε πολιτική παιδεία και εμπειρία καλύπτεται από το επικοινωνιακό χάρισμα, τον τρόπο που κοιτάζει τον φακό και εκστομίζει ανάμικτα κλισέ και στοιχεία της βιογραφίας του, ενώ ταυτόχρονα έχει ένα θυμικό που τον έκανε στις πιο “επιθετικές” ατάκες μου να σφίγγει τις γροθιές, να διακόπτει τους συνομιλήτές ή στο πρόωρο τέλος της κουβέντας, όταν σηκώθηκε ξαφνικά τη στιγμή που τέλειωνε μια φράση και να φύγει χωρίς προειδοποίηση, δέκα λεπτά πριν από την προγραμματισμένη λήξη της συμμετοχής του, ακολουθούμενος αμέσως από δεκάδες ανθρώπους που έιχαν έρθει μόνο και μόνο για να τον χειροκροτήσουν και βαρυγκομούσαν όταν η συζήτηση γινόταν “δυσάρεστη για τον Πρόεδρο”.
Ο Αντώνης Λιάκος είναι ένας διαβασμένος, ευφυής και έμπειρος ακαδημαϊκός που φαίνεται να πιστεύει και να στηρίζει τον Κασσελάκη. Χτες προσπάθησε να “μοιράσει πάσες”, να “κόψει μπαλιές”, να λειάνει γωνίες, να φέρει τη μπάλα σε ένα κοινό γήπεδο. Αν δεν ήταν εκεί θα είχαμε μία ακόμη πιο καθαρή εικόνα του Κασσελάκη, αλλά τα συμπεράσματά του μπορεί ήδη να τα βγάλει καθένας που θα δει τη συζήτηση.
Τελική αποτίμηση, για αυτή την κουβέντα που πριν καν γίνει είχε προκαλέσει διαμάχες και αντεγκλήσεις για το αν έπρεπε να γίνει:
Κατ’ αρχάς, ήταν ένα πείραμα που θεωρώ ότι πέτυχε. Σήμερα ξέρουμε περισσότερα για το πώς σκέφτεται και πώς αντιδρά σε έναν ανοιχτό διάλογο ο νέος αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, είδαμε γυμνά μπροστά στα μάτια μας στοιχεία που υποψιαζόμασταν ή δεν είχαν αναδειχθεί τόσο καθαρά.
Ξέρουμε πώς (κατ΄αρχάς αλλά όχι μόνο ναρκισσιστικά και αυτοαναφορικά) αντιλαμβάνεται την άνοδό του στην ηγεσία και τον “μεσσιανικό” του ρόλο.
Δεύτερον, δεν φάνηκε να απορρίπτει αυτό που είπα για το “φαινόμενο Κασσελάκη”, ότι είναι μία αποτυχία της δημοκρατίας και του πολιτικού μας συστήματος. Συμφώνησε επίσης ότι είναι οι έωλες εκλογικές διαδικασίες που του επέτρεψαν να εκλεγεί, παραδεχόμενος ότι έχουν σοβαρές αδυναμίες. Όλα αυτά όμως περνούσαν από τον λόγο του ως δευτερεύοντα ζητήματα. Το κύριο ήταν ποιος είναι ο ίδιος και πώς χάρη σε αυτό που είναι θα καταφέρει να πετύχει τους στόχους του.
Μου είπαν κάποιοι ότι έπρεπε να τον “κοντράρω” περισσότερο. Δεν νομίζω ότι του έχει πει κανείς μέχρι σήμερα κατά πρόσωπο όσα του καταμαρτύρησα χτες, ξεκινώντας από την αποστροφή μου ότι στο πλαίσιο της μεταπολιτικής και στη συνθήκη που βρισκόταν ο ΣΥΡΙΖΑ το περασμένο καλοκαίρι οποιοσδήποτε άγνωστος θα μπορούσε να εμφανιστεί από το πουθενά και να κερδίσει την ηγεσία, ανάμεσα στους χιλιάδες που ονειρεύονται να γίνουν πρωθυπουργοί και να σώσουν τη χώρα αν όχι τον πλανήτη, αρκεί να είχε ένα λαμπερό χαμόγελο, ένα καλό επικοινωνιακό επιτελείο και στήριξη από μία ετερόκλητη ομάδα κομματικών στελεχών.
Η έκφραση του προσώπου και η κινησιολογία σε κάποιες τέτοιες στιγμές αποκαλύπτουν περισσότερα από τον λόγο. Όμως ο δικός μου ρόλος δεν ήταν να επιβληθώ σε ένα ντιμπέητ, αλλά να προκαλέσω ερεθίσματα για να αποκαλυφθεί ο συνομιλητής μου, και αυτό παρά το γεγονός ότι ήμουν οικοδεσπότης και παρουσιαζόταν ένα βιβλίο μου.
Όσοι έχουν τη διάθεση και την ικανότητα να δουν προσεκτικά αυτή τη συζήτηση–ήδη κάποιες δεκάδες χιλιάδες μπήκαν από χτες το βράδι στην πλατφόρμα για να την παρακολουθήσουν–αντί να διαβάζουν σχόλια θαυμαστών ή επικριτών στον Τύπο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μπορούν να βγάλουν μόνοι τους χρήσιμα συμπεράσματα. Όσοι τον ακολουθούν με οπαδικούς όρους ή όσοι τον απεχθάνονται δεν θα αποκομίσουν πολλά, αλλά όσοι θέλουμε να κατανοήσουμε με ματιά πολιτική ή επιστημονική όσα συμνβαίνουν τους τελευταίους μήνες στην κεντρική πολιτική σκηνή ασφαλώς έχουν στα χέρια τους χρήσιμο υλικό. Και, πάντως, η κριτική που του ασκήθηκε αυτα τα 70 λεπτά ήταν νομίζω πιο αποτελεσματική από όσα έχουν ειπωθεί τις τελευταίες εβδομάδες από τους εσωκομματικούς του αντιπάλους, ακριβώς επειδή διατυπώθηκε σε ανοιχτό διάλογο μαζί του.
Προσωπικά συνεχίζω να πιστεύω ότι ο Στέφανος Κασσελάκης δεν είναι ούτε ο νέος Μεσσίας και επόμενος πρωθυπουργός, ούτε το απόλυτο Κακό όπως κάποιοι τον παρουσιάζουν, ωρυόμενοι ότι χτες του δώσαμε βήμα ή τον “νομιμοποιήσαμε” (δεν ήξερα ότι είναι παράνομος και ανομιμοποίητος, όπως είπε ένας φίλος, όταν από τον Τσίπρα μέχρι τα 45/47 μέλη της κοινοβουλευτικής του ομάδας όλοι εκεί είναι, όπως και το 54% των ψηφισάντων). Είναι, όπως στο τέλος δέχτηκε και ο ίδιος, δεν ξέρω με πόση αφομοίωση των όρων, μία εκδήλωση της μετα-αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας και ως τέτοια οφείλουμε να την μελετούμε επιστημονικά και να την προσεγγίζουμε πολιτικά.
ΥΓ. Προφανώς απέναντι στη φράση “Δεν θα σας προδώσω ποτέ” η επιστήμη σηκώνει τα χέρια ψηλά…
Η ανάρτηση του Αντώνη Λιάκου:
Για την αποψινή συζήτηση για το βιβλίο «Το φαινόμενο Κασσελάκη». Ήταν γνωστό στους οργανωτές ότι ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ θα αποχωρούσε στις 8.25 για να πάει σε προγραμματισμένη συνάντηση, νομίζω με αντιπροσωπεία ΑΧΕΠΑ.
Ήταν λάθος όμως που στην αρχή της εκδήλωσης δεν προαναγγέλθηκε η αποχώρησή του, και η συνέχιση της συζήτησης με το κοινό, πράγμα που ήταν στις προθέσεις τόσο τις δικές μου όσο και του συγγραφέα του βιβλίου.
Το γεγονός επίσης ότι με την αναχώρηση του Κασσελάκη έφυγαν οι πάρα πολλοί δημοσιογράφοι και υποστηρικτές του, δημιούργησε στο πάνελ αλλά και στο κοινό μια αμηχανία αν συνεχίζουμε ή όχι. Και έτσι έληξε η συνάντηση χωρίς αποφώνηση. Γνωρίζαμε ότι είναι δύσκολη μια συζήτηση ανάμεσα σε ενεργούς πολιτικούς και μελετητές των πολιτικών φαινομένων.
Υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι προσέγγισης και γλώσσες, και δεν θα έλεγα ότι κάποιοι είναι καλύτεροι από τους άλλους. Απλώς διαφορετικοί. Από την πλευρά μου εξακολουθώ να πιστεύω ότι πρόβλημα είναι και ο τρόπος αντίδρασης στο φαινόμενο Κασσελάκη, καθώς και η μεγάλη καχυποψία και σύγχυση ως προς νέους όρους όπως μεταδημοκρατία, μεταπολιτική κλπ.
Βγήκαν όμως απόψε και αρκετές ειδήσεις για τους δημοσιογράφους, όπως η άποψή του ότι αν δεν ήταν τόσο κακή η κατάσταση στον ΣΥΡΙΖΑ και αν είχε εφεδρείες δεν θα κατέβαινε για πρόεδρος, καθώς και ότι στην ΚΕ και στην ομιλία του που επικρίθηκε ως διχαστική «δεν ήταν ο εαυτός του».
Η ανάρτηση – σχόλιο του καθηγητή Γιώργου Πλειού:
Ένα έξοχο παράδειγμα του πως ο ερευνητής γίνεται μέρος του φαινομένου που ερευνά κι έτσι αυτοακυρώνεται, ενώ ταυτόχρονα το επιβραβεύει/επιτείνει, όταν διαπραγματεύεται την εγκυρότητα της έρευνας του με το αντικείμενο που μελετά
Ή, αλλιώς, όταν παίρνει διαζύγιο από τη διαλεκτική για χάρη του θεάματος, δηλαδή του φαινομένου που μελετά.
Ανάρτηση – σχόλιο της καθηγήτριας Δέσποινας Παπαδοπούλου
Μία σύντομη αποτίμηση της χθεσινής “βιβλιοπαρουσίασης” του συνάδελφου Ξενοφώντα Κοντιάδη. Τα εισαγωγικά είναι γιατί στην πραγματικότητα δεν αποτελούσε βιβλιοπαρουσίαση. Μία άποψη λίγο διαφοροποιημένη από τις κρατούσες, θεωρώντας όμως απολύτως σωστή την κεντρική θέση του συγγραφέα, αλλά ιδωμένη σφαιρικά.
Πρέπει να επισημάνω ότι, ως γνωστόν, ανήκω στους πολέμιους της παρουσίας του Στέφανου Κασσελάκη σε οποιαδήποτε πολιτική θέση. Άρα, δεν επηρεάζομαι συναισθηματικά για αυτά που εκφράζω εδώ.
Επειδή διάβασα πολλά για τη μετα-δημοκρατία και τη μετά-πολιτική και επειδή παραμένω μία υπηρέτης πρώτα της επιστήμης που αγαπάει την Αριστερά, θέλω να πω ότι ο όρος της μετά-δημοκρατίας δεν αποτελεί την πρώτη μου επιλογή στις επεξηγηματικές έννοιες της σημερινής κατάστασης, γιατί δεν εκφράζει την απαξίωση της πολιτικής αυτής καθ’ αυτής όπως τη ζούμε σήμερα.
Δεν γνωρίζω λοιπόν αν η αντικατάσταση του πολιτικού από εικόνες και τα χωρίς περιεχόμενα συνθήματα είναι μετα-δημοκρατία ή είναι κάτι πολύ χειρότερο.
Αυτό όμως που μπορώ να πω με βεβαιότητα είναι ότι το χθεσινό σκηνικό μεταξύ του επιστήμονα-αναλυτή-συγγραφέα (κ. Κοντιάδης) και του αντικείμενου ανάλυσης (του φαινόμενου που συνδέεται με τον Κασσελάκη) είναι λάθος γιατί είναι αντιδεοντολογικό και αντιεπιστημονικό.
Ο επιστημονικός λόγος εκ των πραγμάτων είναι λόγος παρατήρησης και κριτικής, δεν μπορεί να διαμοιράζεται με το αντικείμενο ανάλυσής του. Επίσης, τα εργαλεία που χρησιμοποιεί εντάσσονται σ’ έναν επιστημονικό διάλογο και μόνο όταν βγαίνουν σε κοινή θέα και στο δημόσιο διάλογο, πράγμα θεμιτό αφού η επιστήμη δεν είναι αποστειρωμένη, πρέπει να παρουσιάζονται και να εξηγούνται επαρκώς έτσι ώστε ο κάθε συνομιλητής (κοινωνία) να συμμετέχει σχετικά ισότιμα έχοντας γνώση των βασικών εννοιών που χρησιμοποιεί η μελέτη για να μπορεί να παρακολουθήσει.
Αυτό χθες δεν έγινε. Ή πιο σωστά ήταν μέρος του “θεάματος”. Για αυτό ονομάστηκε πείραμα και πρέπει κάποιος να διαγνώσει τους αληθινούς στόχους αυτού του πειράματος. Κατά συνέπεια, ακόμα και ο πλέον συνειδητοποιημένος πολιτικός, που δεν είναι η περίπτωση του Στέφανου Κασσελάκη αδιαμφισβήτητα ευγενικά διατυπωμένο, δεν μπορεί να σταθεί απέναντι σε αυτό. Είναι σαν να ταυτίζονται υποκείμενο και αντικείμενο ανάλυσης. Είναι σαφές ότι το εγχείρημα έχει λάθος βάση.
Ίσως εκεί οφείλεται και η “ξαφνική αποχώρηση” του “αντικειμένου”, η οποία έγινε αντιληπτή από την πλευρά του πάντα ετοιμοπόλεμου “αντικειμένου”, όταν ένιωσε ότι ευτελίζεται.
Την ίδια στιγμή, και αφού αναφερόμαστε σε λάθη, ας πάμε αρκετά βήματα πίσω από την κατασκευή του “φαινομένου Κασσελάκη” για να πούμε αυτό που έχει ήδη εκφραστεί πολλές φορές, ότι ούτε ο Στέφανος Κασσελάκης είχε θέση στη θέση του αρχηγού κόμματος και μάλιστα μέχρι προσφάτως αριστερού κόμματος. Ακριβώς το τελευταίο έδωσε μία οιωνοί νομιμοποίηση στην προσπάθεια του συνάδελφου, Ξενοφώντα Κοντιάδη, να κάνει αυτό που κάνει. Δηλαδή προσπάθησε να αναδείξει το προφανές, τον ελέφαντα στο δωμάτιο και έστησε το πείραμα για να το κάνει πιο παραστατικό.
Θεωρώ, και μ’ αυτό κλείνω, ότι αυτή η συζήτηση όφειλε να γίνει στο επίπεδο που πραγματοποιήθηκε η μελέτη, δηλαδή με συνάδελφους ακαδημαϊκούς που διαχειρίζονται καλά όλες τις πολιτικές και κοινωνικές έννοιες και μπορούν να δώσουν απαντήσεις στα κρίσιμα ερωτήματα που συνδέονται με την παρουσία του στην πολιτική, μία λάθος παρουσία όπως ήδη είπαμε. Ασφαλώς με κοινό στο οποίο θα έδιναν τις κατάλληλες πάσες και τα κατάλληλα ερείσματα έτσι ώστε να κοινωνήσουν σε βαθύτερες έννοιες και να κατανοήσουν την ύπαρξη και τη λειτουργία του φαινομένου Κασσελάκη. Αυτή θα έπρεπε να είναι η συνεισφορά του βιβλίου. Και όχι η επίδειξη του συγγραφέα και του αντικειμένου του.
Η ανάρτηση του δημοσιογράφου της Εφημερίδας των Συντακτών, Δημήτρη Τερζή:
Η δική μου αίσθηση παρακολουθώντας τη χθεσινή βιβλιοπαρουσίαση για το «φαινόμενο Κασσελάκης» είναι ότι εξελίχθηκε σ ένα one man show, το οποίο άρχισε και τελείωσε με το ρυθμό που έδωσε ο τιμώμενος καλεσμένος, εν προκειμένω ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Αν μη τι άλλο κέρδισε για άλλη μια φορά τις εντυπώσεις από το κοινό του.
Από εκεί και πέρα ουσιαστική πολιτική συζήτηση δεν μπορούσε να γίνει επειδή το φαινόμενο Κασσελάκης στον πυρήνα του δεν είναι πολιτικό, τουλάχιστον με τους όρους που γνωρίζουμε, αλλά ένα συνοθύλευμα από επικοινωνία, αμεσότητα, στήσιμο, και μια λογική τύπου «εμείς στο Αμέρικα τα κάνουμε έτσι τα πράγματα, δεν ξέρω για εσάς εδώ».
Το στήσιμο φάνηκε όταν μιλούσε και ξαφνικά σταματούσε και κατέβαζε το μικρόφωνο δίνοντας έτσι το έναυσμα για χειροκρότημα.
Φάνηκε στο πότε γύριζε να μιλήσει στους παρευρισκόμενους πρόσωπο με πρόσωπο και πότε στους συνομιλητές του στο πάνελ.
Φάνηκε το πότε ανέβαζε τόνο, πότε κατέβαζε. Μελετημένος εξαιρετικά και σίγουρα όχι από τα «4 άτομα που έχω στα social media» για να κάνουν την καμπάνια του.
Καλό είναι να θυμίσουμε κάτι εδώ, μιας και ο κ. Κασσελάκης επικαλέστηκε τον Πρωταγόρα. Στην αθηναϊκή δημοκρατία δεν ψήφιζαν όλοι και κυρίως ότι η Δημοκρατία που εφαρμόστηκε τον 5ο π.Χ. αιώνα δεν έχει καμία σχέση με το σύστημα της σύγχρονης αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας.
Από εκεί και πέρα κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι ο κ. Κασσελάκης είναι λαμπερός, ετοιμόλογος και έξυπνος. Αριστερός δεν είναι και δη πολιτικός. Το παραδέχθηκε ο ίδιος όταν σχολιάζοντας την παρουσία του στην Κεντρική Επιτροπή είπε αρχικά ότι «δεν ήμουν ο εαυτός μου, δεν αναγνώριζα τον Στέφανο» και λίγο μετά όταν είπε ότι αυτή η εικόνα που έβγαλε εκείνη τη μέρα είναι κάτι συνηθισμένο στις ναυτιλιακές επιχειρήσεις με τις οποίες έχει ασχοληθεί. Μάλιστα εγκάλεσε τον κ. Κοντιάδη ότι δεν είχε κάνει τη σχετική έρευνα για το πως χειρίζονται τα πράγματα οι της ναυτιλίας.
Μόνο που τα κόμματα και δη τα αριστερά δεν είναι εταιρείες για να λειτουργείς ως ceo. Η λογική ότι είναι διευθυντής σε εταιρεία και όχι πρόεδρος σε πολιτικό κόμμα αποδείχθηκε και στη συνέχεια όταν είπε ότι εκλέχτηκε γιατί μπορούσε να κάνει τις τομές που χρειαζόταν ο ΣΥΡΙΖΑ και που δεν μπορούσαν να κάνουν οι άλλοι. Οι οποίες «τομές» μέχρι ώρας δεν είναι τίποτε άλλο από ξεκαθάρισμα στελεχών που δεν συμφωνούν με το «όραμα» του προέδρου.
Είπε βέβαια και τη μεγάλη αλήθεια, ότι αν ο ΣΥΡΙΖΑ λειτουργούσε σωστά ο ίδιος δεν θα είχε εκλεγεί.
Οι ceo μπορεί να πετύχουν. Μπορεί να συμβεί και το αντίθετο. Το τι θα κάνει ο κ. Κασσελάκης θα φανεί στο μέλλον. Σε κάθε περίπτωση αν στραβώσει κάτι μπορεί να επιστρέψει στις ΗΠΑ και στις επιχειρήσεις του και ο όποιος χώρος του ΣΥΡΙΖΑ έχει απομείνει να ψάχνει τον επόμενο μεσσία του.
Το συμπέρασμα όπως είπαμε είναι ένα: Δεν μπορείς να μιλήσεις πολιτικά με κάτι που δεν είναι πολιτικό. Κι αυτό θα έχουμε τις ευκαιρίες να το διαπιστώσουμε ακόμα περισσότερο στο μέλλον. Σε κάθε περίπτωση το φαινόμενο Κασσελάκης είναι καμπάνα για το πολιτικό σύστημα, τις παθογένειες και τις ανεπάρκειές του. Μόνο που αυτή τη φορά δεν εμφανίστηκε από πολύ Δεξιά..
Το video της εκδήλωσης:
