Γράφει ο Γιώργος Παπαζαχαρίου
Τρία είναι τα πλέον διάσημα μαθηματικά γεωμετρικά προβλήματα της αρχαιότητας, για τα οποία είχε αναπτυχθεί ιδιαίτερος προβληματισμός:
Ο τετραγωνισμός του κύκλου, η τριχοτόμηση της οξείας γωνίας και ο διπλασιασμός του όγκου του κύβου, το αποκαλούμενο Δήλιον πρόβλημα.
Η φράση Δήλιον πρόβλημα χρησιμοποιείται για να χαρακτηριστεί κάθε δυσεπίλυτο πρόβλημα που παραμένει για πολύ καιρό άλυτο. Λέμε για παράδειγμα: «Η ανεύρεση εργασίας , είναι για του περισσότερους νέους Δήλιον πρόβλημα
Το 430 π.Χ. ξέσπασε λοιμός στο νησί της Δήλου. Οι κάτοικοί του απέστειλαν πρέσβεις στο μαντείο των Δελφών, για να ζητήσουν χρησμό, από τον Απόλλωνα.
Η Πυθία τους απάντησε ότι πρέπει να διπλασιάσουν σε όγκο τον ναό του Απόλλωνα που είχε σχήμα κύβου διατηρώντας παράλληλα το κυβικό σχήμα. Οι Δήλιοι αρχικά πίστεψαν ότι το πρόβλημα ήταν απλό και λυνόταν με διπλασιασμό των πλευρών. Όταν ανακάλυψαν ότι αυτό δεν διπλασιάζει τον όγκο αλλά τον οχταπλασιάζει έστειλαν πρέσβεις στην Ακαδημία του Πλάτωνος και ζήτησαν λύση του προβλήματος. Από τότε πολλοί προσπάθησαν όπως ο Αρχύτας ο Ταραντίνος, ο Εύδοξος ο Κνίδιος, ο Μέναιχμος, ο Νικομήδης, ο Απολλώνιος, ο Διοκλής, ο Ήρων ο Αλεξανδρεύς, ο Πάππος ο Αλεξανδρεύς, ο Καρτέσιος και άλλοι.
Όλοι όμως έδιναν λύση που χρησιμοποιούσε και άλλες μεθόδους πλην της κλασικής, που επιτρέπει για τη λύση του μόνο κανόνα και διαβήτη. Λέγεται πως στην αναζήτηση της λύσης του προβλήματος και της ερμηνείας του χρησμού, κάποτε βρέθηκαν στην Αθήνα και κάποιος γέροντας τους είπε: Καλοί μου Δήλιοι, είναι δυνατόν να σας μαστίζει τόση ανοησία, ώστε να μη καταλαβαίνετε ότι ο θεός σας έθεσε αυτό το πρόβλημα επειδή παραμελήσατε τα μαθηματικά!
Από τη αρχαία Δήλο και τους άριστους και μεγάλης αντοχής στην κολύμβηση κατοίκους του νησιού, προέρχεται και η φράση Δήλιος κολυμβητής, που λέγεται για να χαρακτηρίσει τον δεινό κολυμβητή.
Κατά την αρχαία εποχή, οι Δήλιοι φημίζονταν για την επιδεξιότητά τους στην κολύμβηση. Η έκφραση έμεινε παροιμιώδης από την απάντηση που έδωσε ο Σωκράτης στον Ευριπίδη, όταν εκείνος ζήτησε τη γνώμη του για το σύγγραμμα του Ηράκλειτου «Φυσικά». Ο Σωκράτης, θέλοντας να καθορίσει πόσο βαθύ και απροσπέλαστο από τους πολλούς ήταν το περιεχόμενο του συγκεκριμένου συγγράμματος, είπε το περίφημο «δείται Δηλίου κολυμβητού δια το μη αποπνιγείναι εν αυτώ». Απαιτείται να είσαι Δήλιος κολυμβητής για να μην πνιγείς μέσα σ’ αυτό.
Πηγή: Οι «Λέξεις» εμπεριέχονται στα Βιβλία – Ημερολόγια του Γιώργου Παπαζαχαρίου «Ταξιδεύοντας με τις λέξεις» 2020 – 2024 που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ταξιδευτής και τις δημοσιεύουμε με την άδεια και του εκδότη, Κώστα Παπαδόπουλου και του Γιώργου Παπαζαχαρίου.
