Γράφει ο Αποστόλης Ραζής, φωτογραφίες του ιδίου.
Το 1915 οι τότε Αγγλογάλλοι σύμμαχοι Entente Cordiale (αρχικά διπλή και μετά τριπλή Εγκάρδια Συνεννόηση) κατέλαβαν τον Μούδρο στη Λήμνο. Ο μεγαλύτερος και βαθύτερος όρμος του Αιγαίου αλλά και εγγύτερος στα Δαρδανέλια.
Ορμητήριο για τις επιχειρήσεις τους ενάντια στην Οθωμανική αυτοκρατορία, που τότε ήταν σύμμαχος των Κεντρικών Δυνάμεων Γερμανία και Αυστροουγγαρία. Το βασικό σχέδιο ήταν η κατάληψη των στενών που συνέδεαν την Μεσόγειο με την Μαύρη θάλασσα για να διευκολυνθεί η τότε σύμμαχος Τσαρική Ρωσία. Τα στρατεύματα των συμμάχων ήταν Άγγλοι, Γάλλοι, ANZAC (Αυστραλοί & Νεοζηλανδοί) και φυσικά αποικιακά στρατεύματα Ινδοί (Μουσουλμάνοι & Ινδουιστές), Αφρικανοί Ινδοκινέζοι κλπ.
«Στη Λήμνο, το 1915, δημιουργήθηκε σιδηροδρομική γραμμή για τις ανάγκες μεταφοράς τροφίμων και υλικών. Επίσης δημιουργήθηκε τεράστιο σύστημα αφαλάτωσης (απομεινάρια υπάρχουν ακόμα και σήμερα) που τροφοδοτούσε με νερό ακόμα και τους μαχητές στην Καλλίπολη. Μέσα στον κόλπο του Μούδρου υπήρχαν καθημερινά κατά μέσο όρο γύρω στα 200 πολεμικά πλοία, βαριά και ελαφρά, νοσοκομειακά, μεταφοράς προσωπικού, υποβρύχια κ.ά. Επίσης ο ουρανός ήταν γεμάτος ζέπελιν και υπήρχε αεροδρόμιο και βάση αεροπλάνων όπου εκπαιδεύονταν Βρετανοί πιλότοι, όπως και υδροπλάνα με υδατοδρόμια. Το αδερφό πλοίο του «Τιτανικός», το «Βρετανικός» μετέφερε 1.207 άτομα τραυματίες και ασθενείς από τη Λήμνο, όταν τορπιλίστηκε και βυθίστηκε, έξω από την Τζιά. Και, βέβαια, το 1918, στα νερά της Λήμνου βυθίστηκε το γερμανικό καταδρομικό «Μπρέσλαου», το οποίο υπηρετούσε στον τουρκικό στρατό, και 37 Γερμανοί ναύτες θάφτηκαν στη Λήμνο. Μέχρι που μεταφέρθηκαν το 1945 στη Θεσσαλονίκη και από εκεί στην Αθήνα». (Πηγή : Andro.gr)
Η εκστρατεία ή μάχη της Καλλίπολης (Çanakkale Savaşı), διήρκεσε περίπου 11 μήνες από τις 19 Φεβρουαρίου 1915 έως τις 9 Ιανουαρίου 1916. Μια σκληρότατη επιχείρηση που αποτιμάται σε 56.707 νεκρούς από τους συμμάχους και 56.643 από τους Οθωμανούς, σύνολο 113.350 άνθρωποι νεκροί.
18 Νοέμβρη 1918 ώρα 11:00 έληξε προσωρινά η πρώτη ανθρωποσφαγή σε βιομηχανική κλίμακα που την είπαν ο μεγάλος πόλεμος γιατί πίστευαν ότι δεν θα επαναληφθεί. Φρούδες ελπίδες αφού μόλις 21 χρόνια μετά ξέσπασε ο επόμενος πόλεμος.
Αυτό που δείχνει κάποια πράγματα είναι τα μνήματα στο στρατιωτικό νεκροταφείο του Μούδρου. Όλοι οι δυτικοί σε ατομικά μνήματα και δώστου τα “pour le mérite”, “pour l’honneur militaire”, for King and country και άλλα πολλά ηχηρά. Και να τα μαρμάρινα μνημεία για τις μεγάλες πατρίδες τους βασιλιάδες κι άλλα παράσιτα.
Κι αυτους τους κακόμοιρους από τις, αποικίες τους παραχώσανε σε μια γωνιά του νεκροταφείου, που σκοτωθήκανε για την “grandeur” της Γαλλίας και της Μεγάλης Βρετανίας. Κρέας για τα κανόνια. Αιγύπτιοι και Ινδοί Αφρικανοί, Ινδοκινέζοι στον κοινό λάκκο με μια ταπεινή πλάκα να θυμίζει την κοινή μοίρα ων αδύναμων αυτού του κόσμου.
Οι φωτογραφίες του άρθρου είναι δικές μου του 2011 και μπορείτε να διαβάστε τις επιγραφές τους.
Κατά πως λέει ο Χατζιδάκης στον Κεμάλ: “Ο κόσμος αυτός δεν θ’ αλλαξει ποτε”. Η ελπίδα που γεννήθηκε λίγο καιρό μετά, για ένα καλύτερο κόσμο, έλαμψε για λίγο στην πάλαι ποτέ μεγάλη Σοβιετική Ένωση κι έσβησε 70 χρόνια μετά.
