«Η ενσωμάτωση της σύγχρονης επιστημονικής γνώσης στην διαμόρφωση της προγραμματικής πρότασης προς την κοινωνία, αποτελεί θεμέλια αρχή του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ» αναφέρει στην πρώτη της ανακοίνωση η νεοσύστατη Οργάνωση Μελών Βιοεπιστημόνων του ΣυΡιζΑ που εκδόθηκε, πριν από μερικές ημέρες, με αφορμή την Ημέρα DNA.
Η δημοσίευση της δομής του DNA πριν από 70 χρόνια ήταν μια ανακάλυψη, που συνοδεύτηκε από μια επανάσταση στην ανάπτυξη της βιολογίας και, για πρώτη φορά στην ιστορία του κόσμου, επηρέασε το σύνολο σχεδόν των επιστημών και τεχνών, έως και τον κάθε πολίτη.
Άλλαξαν οι προσανατολισμοί της έρευνας στις επιστήμες, ακόμη και σε εκείνες, που ουδέποτε ως τότε είχαν σχέση (όπως η Ιστορία), ενώ νέα διεπιστημονικά πεδία δημιουργήθηκαν όπως η βιονομία, η βιοπληροφορική, η βιοηθική, η βιοοικονομία, η βιοΐατρική. Ο κλάδος της Βιοτεχνολογίας αποτελεί πλέον σημαντική συνιστώσα στην εξέλιξη της γεωργίας, κτηνοτροφίας, πράσινης ανάπτυξης, βιομηχανίας και επιχειρηματικότητας.
Η εν λόγω ανακάλυψη συνέβαλλε καθοριστικά στην κατανόηση πληθώρας φαινομένων της ζωής και στη τεκμηρίωση της προέλευσης και εξέλιξής της. Θεωρίες περί φυλετικών διακρίσεων, ρατσισμού, ομοφυλοφιλίας, και προσπάθειες αρνητικής αξιοποίησης των γενετικών δεδομένων (πχ ευγονική) καταρρίφθηκαν πλέον από την πλειοψηφία της επιστημονικής κοινότητας.
Σήμερα πλέον, η γενετική αποτύπωση και έλεγχος, αποτελεί βασική συνιστώσα της επιλογής ζωικών και φυτικών ειδών διατροφής, των οικολογικών μελετών και όλων των παρεμβατικών μέσων (φάρμακα, λιπάσματα) στην διατροφική αλυσίδα.
Παράλληλα και ταυτόχρονα, οι εφαρμογές της Μοριακής Βιολογίας στην Υγεία και ειδικότερα στην βιοιατρική, απέδωσε ήδη καρπούς στην πρόγνωση, διάγνωση και θεραπεία γενετικών και χρόνιων νοσημάτων, ανοίγοντας τον δρόμο στην εξατομικευμένη (προσωποποιημένη) Ιατρική.
Χαρακτηριστικά και ενδεικτικά, η χώρα μας έχει ήδη «γνωρίσει» την επιτυχή αντιμετώπιση σπάνιων (χρόνιων) νοσημάτων όπως η Μεσογειακή Αναιμία, η Κυστική Ίνωση, η πρόγνωση γενετικών συνδρόμων (πχ σ. Down), αλλά και οι γονεϊκές συγγένειες ή η ταυτοποίηση ατόμων στην ιατροδικαστική (Δικανική Γενετική).
Η μετεξέλιξη της αποκάλυψης της δομής του DNA οδήγησε στην εποχή μας, στην ολοκλήρωση της αναλυτικής γνώσης μας σε όλο το εύρος του γονιδιώματος του ανθρώπου, μέσω ενός πρωτοποριακού παγκόσμιου προγράμματος, που συμπωματικά «εορτάζεται» τον ίδιο μήνα, ενώ ξεκίνησε 70 χρόνια πριν. Ο δρόμος πλέον για την ολιστική αντιμετώπιση της υγείας είναι εφικτός, με πλήθος εφαρμογών των γονιδιωματικών αναλύσεων να προσφέρονται στον ασθενή με γενετικό ή χρόνιο νόσημα, σε προγεννητικό η μεταγεννητικό επίπεδο. Οι τράπεζες γενετικού υλικού και γονιδιωματικών αναλύσεων είναι γεγονός, είτε αναφέρονται σε τυχαίο δείγμα πληθυσμού, είτε σε νοσήματα ανθρώπου, είτε γονιδιωμάτων άλλων ζωικών η φυτικών οργανισμών, είτε μικροβίων και ιών.
Με αφορμή την πρόσφατη επιδημία covid, το σύνολο της ανθρωπότητας κατανόησε πλέον, τόσο την σημαντικότητα της έρευνας, όσο και ειδικότερα την πρόσφορά της Μοριακής Βιολογίας στην παρασκευή εμβολίων, στην πρόγνωση, διάγνωση και αντιμετώπιση των συνεπειών της επιδημίας. Αρκεί ο οποιοσδήποτε πολίτης πλέον να φανταστεί τις συνέπειες της επιδημίας με απουσία τόσο των εμβολίων, όσο και των μοριακών ελέγχων.
Η πληροφοριακότητα των γενετικών αναλύσεων για κάθε άτομο η/και συγγενή του η/και πληθυσμό, ο καθοριστικός τους ρόλος για την ζωή (πρόγνωση, διάγνωση η θεραπεία), αλλά και ζητήματα βιοηθικής που έχουν ήδη προκύψει, αντιμετωπίστηκαν όπως ήταν φυσικό στο σύνολο σχεδόν των χωρών (ΕΕ κ ΗΠΑ) με συγκεκριμένο θεσμικό πλαίσιο και την δημιουργία νέων ειδικοτήτων όπως του Γενετιστή.
Έχουν γίνει και ατοπήματα στην χρήση των γενετικών δεδομένων (ευγονική, κακή χρήση τους για «τρομοκρατία» όπως στην περίπτωση του «μερικού DNA» της Ηριάννας η για ομοφυλοφυλικές σχέσεις) γεγονός που εγείρει ή υπογραμμίζει την αναγκαιότητα του συνοδού δημοκρατικού κοινωνικού ελέγχου ΚΑΘΕ δραστηριότητας που αφορά ανάλυση, χρήση και ερμηνεία γενετικών δεδομένων.
Στην χώρα μας παρότι η παροχή υπηρεσιών Γενετικής καταγράφεται θετικά στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα εδώ και περισσότερο από 40 χρόνια, ωστόσο έλειπε το αντίστοιχο θεσμικό πλαίσιο παρά τις διαχρονικές πιέσεις απο συλλόγους πασχόντων, αλλά και πολλούς εκπαιδευτικούς, επιστημονικούς και επαγγελματικούς φορείς. Η πολιτική ενίσχυσης του ιδιωτικού τομέα είναι επίσης διαχρονική και δεν τέθηκε θέμα ιδιωτικοποίησης του δημοσίου, γιατί …ουδέποτε ενισχύθηκε εδώ και 40 χρόνια (και) στο τομέα αυτό!
Παραμέναμε η μοναδική χώρα της ΕΕ σε καθεστώς ανομίας, έως ότου επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ το 2018 θεσμοθετήθηκαν α) οι ειδικότητες Εργαστηριακού Γενετιστή και Κλινικού Γενετιστή, β) το πλήρες και αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών και τα κέντρα εκπαίδευσης των νέων ειδικευομένων, γ) οι μεταβατικές διατάξεις για την κρίση των υπαρχόντων Γενετιστών.
Η κυβέρνηση της ΝΔ εδώ και 4 χρόνια παρά την ύπαρξη ειδικής νομοθεσίας, παρατείνει τόσο την ανομία στην παροχή των υπηρεσιών Γενετικής και την αποδυνάμωση του δημοσίου, όσο και την έλλειψη κάθε ελέγχου ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών. Σε καταφανή αντίθεση με τον δήθεν επιτελικό εκσυγχρονισμό του κράτους, η ΝΔ αφήνει επικίνδυνα εκτεθειμένο τον πολίτη, τόσο σε ζητήματα υγείας όσο και δαπανών.
Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ αναβαθμίζοντας και εκσυγχρονίζοντας την πρότασή του για την παροχή υπηρεσιών γενετικής προς τον πολίτη, ως είναι αυτονόητο, θα εφαρμόσει την ισχύουσα νομοθεσία, συνεχίζοντας και εκσυγχρονίζοντας την εξατομικευμένη ιατρική, που ξεκίνησε επί κυβερνητικής θητείας ΣΖ-ΠΣ. Παράλληλα θα υλοποιήσει ένα ολοκληρωμένο Εθνικό Πρόγραμμα Υπηρεσιών Γενετικής (ΕΠΥΓ), που εκκινεί με την άμεση ενίσχυση του ΕΣΥ με τις σύγχρονες υπηρεσίες Γενετικής. Εφαρμογή ελέγχου ποιότητας τόσο στο δημόσιο, όσο και ιδιωτικό τομέα. Το ΕΠΥΓ περιλαμβάνει ενίσχυση ή/και δημιουργία ιατρείων και εργαστηρίων Γενετικής στο ΕΣΥ όπως και την εισαγωγή των υπηρεσιών του Γενετιστή Συμβούλου (ΓΣ). Η θεσμοθέτηση του ΓΣ αποτελεί μαζί με τον Κλινικό Γενετιστή και Εργαστηριακό Γενετιστή την συμπληρωματική συνιστώσα, απαραίτητη για την παροχή ΥΓ, που έχει υιοθετηθεί με εξαιρετικά θετικά αποτελέσματα εδώ και 10ετίες σε ΗΠΑ και ΕΕ και είναι απαιτητή ειδικά για την χώρα μας και τα γεωγραφικοκοινωνικά χαρακτηριστικά της. Παράλληλα, οφείλει να υπάρξει δραστική αντιμετώπιση του προβλήματος της έλλειψης βασικών γνωστικών εργαλείων του πληθυσμού στα σχετικά θέματα, γεγονός επικίνδυνο για την ίδια τη Δημοκρατία, αφού ο πολίτης- αγνοώντας- γίνεται έρμαιο διαφόρων συμφερόντων για ζητήματα, που αφορούν την προσωπική και συλλογική υγεία και το περιβάλλον.
Σε μια σύγχρονη κοινωνία όπως την οραματίζεται και σχεδιάζει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, ο συμβολικός «εορτασμός» κορυφαίων επιστημονικών επιτευγμάτων, όπως η ανακάλυψη της δομής του DNA, πρέπει να συνοδεύεται με αντίστοιχη αξιοποίηση τους για την κοινωνία και την καθημερινότητα του Πολίτη, σε πλαίσιο Δημοκρατίας και Δικαιοσύνης.
