Το πέναλτι στην ποδοσφαιρική ορολογία είναι η ποινή που επιβάλλεται σε παράβαση των κανονισμών του αθλήματος μέσα στην περιοχή της αμυνόμενης ομάδας. Το πέναλτι «εσχάτη των ποινών» για τους γλωσσαμύντορας, έλκει την καταγωγή του στην ελληνική λέξη ποινή. Η ελληνική λέξη σήμαινε αρχικά την τιμή του αίματος, την εκδίκηση για έγκλημα που διαπράχθηκε.
Περνώντας στα λατινικά ως poena η σημασία της διευρύνθηκε: σε «πρόστιμο» και «τιμωρία» αλλά και «πόνος, λύπη, βάσανα».
Αργότερα έχουμε το παράγωγο poenalis «ο ποινικός», και το μεσαιωνικό λατινικό ουσιαστικό poenalitas «τιμωρία, πρόστιμο». Από εκεί η λέξη πέρασε στα αγγλικά, με δύο μορφές. ως penality και ως penalty, από τις οποίες η δεύτερη τελικά επικράτησε.
Η χούντα για να εξαλείψει τους ξενόγλωσσους όρους απ’ το ποδόσφαιρο, προσπάθησε, χωρίς φυσικά να το πετύχει, να καθιερώσει τον όρο «επανορθωτικόν λάκτισμα», που είναι πιστή μεταφορά (μεταφραστικό δάνειο δηλαδή) του γαλλικού όρου, coup de pied de reparation, όρος που δεν πολυχρησιμοποιείται, ούτε στη Γαλλία, παρά μόνο σε θεσμικά κείμενα. Με την ίδια λογική είχαμε τότε το «γωνιαίον λάκτισμα» (κόρνερ) «πλάγια επαναφορά» (αράουτ) και άλλα φαιδρά.
Στα πρώτα βήματα του ποδοσφαίρου στην Αγγλία δεν υπήρχε ο κανονισμός του πέναλτι. Κατά τη διάρκεια των αγώνων ήταν σύνηθες να γίνονται πολλά φάουλ μέσα στην περιοχή από τους αμυνόμενους, προκειμένου να αποτρέψουν παραβίαση της εστίας τους.
Η επινόηση του πέναλτι πιστώνεται στον Ιρλανδό τερματοφύλακα και επιχειρηματία William McCrum. Το 1890 Η Ιρλανδική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία παρουσίασε την ιδέα στη συνεδρίαση του Διεθνούς Συμβουλίου Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας, χωρίς όμως να ληφθεί κάποια απόφαση.
Ένα χρόνο αργότερα, στις 14 Φεβρουαρίου 1891, κατά τη διάρκεια του προημιτελικού αγώνα για το Κύπελλο Αγγλίας μεταξύ Στόουκ Σίτι και Νοτς Κάουντι, η Νοτς είχε το προβάδισμα 1-0, σε μια από τις επιθέσεις της Στόουκ, που αναζητούσε την ισοφάριση, ένας παίκτης της Νοτς σταμάτησε την μπάλα με το χέρι του μερικά εκατοστά από τη γραμμή του τέρματος. Δόθηκε φάουλ. Τότε, όλοι οι παίκτες της αμυνόμενης ομάδας τοποθετήθηκαν μπροστά από τη γραμμή του τέρματος, ο τερματοφύλακας απέκρουσε και η Στόουκ έχασε το παιχνίδι.
Όμως, το αποτέλεσμα θεωρήθηκε άδικο. Κι έτσι, στις 2 Ιουνίου 1891,ο στη Γλασκόβη, ο κανονισμός του πέναλτι. υιοθετήθηκε επισήμως από τη Διεθνή Ένωση Ποδοσφαίρου, την οποία αποτελούσαν οι ποδοσφαιρικές ομοσπονδίες Αγγλίας, Σκωτίας, Ουαλίας και Ιρλανδίας και τέθηκε σε ισχύ σε όλα τα πρωταθλήματα από τη σεζόν 1891-1892.
Πηγή: Οι «Λέξεις» εμπεριέχονται στα Βιβλία – Ημερολόγια του Γιώργου Παπαζαχαρίου «Ταξιδεύοντας με τις λέξεις» 2020 – 2024 που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ταξιδευτής και τις δημοσιεύουμε με την άδεια και του εκδότη, Κώστα Παπαδόπουλου και του Γιώργου Παπαζαχαρίου.
