Ηλίας Πετρόπουλος «Ο ποιητής στον υπόνομο»

-- Διαφήμιση --

Το σημείωμα για τον Ηλία Πετρόπουλο, έγραψε και δημοσίευσε στο Facebook η Μικέλα Χαρτουλάρη και αναδημοσιεύουμε με την άδεια της.

Στις 3 Σεπτεμβρίου πριν από είκοσι χρόνια πέθαινε στο Παρίσι ένα πνεύμα ελευθεριακό, ένα πνεύμα ακατάπαυστα οργισμένο κόντρα σε κάθε εξουσία, κόντρα και στην αργυρώνητη εποχή του: ο συγγραφέας και ποιητής Ηλίας Πετρόπουλος.

«Ένας άνθρωπος που έγδυνε αλήθειες», έγραψε τότε στη Le Monde ο Ζακ Λακαριέρ, ένας «ιστορικός των αφώτιστων πλευρών της Ιστορίας, σπηλαιολόγος του υποκόσμου, βιογράφος των ανωνύμων…»

-- Διαφήμιση --

Είχε καταδικαστεί και φυλακιστεί τρεις φορές στη διάρκεια της χούντας για τα γραπτά του, κυνηγήθηκε και στο ξεκίνημα της Μεταπολίτευσης, συγκρούστηκε με τα τοτέμ της Θεσσαλονίκης, και από τα 47 του, από το 1975, έζησε στη Γαλλία ανένδοτος και ανυπότακτος ως το τέλος.

Δική του η θρυλική ανθολογία (με τα 1500) «Ρεμπέτικα τραγούδια», δικό του το «Εγχειρίδιο του καλού κλέφτη» με το οποίο είχε καταγγείλει τις συνθήκες διαβίωσης στις ελληνικές φυλακές, δικά του ογδόντα περίπου βιβλία και μεταξύ τους μελέτες για την αργκό των ομοφυλόφιλων ή για το «άγιο χασισάκι», για την τραγιάσκα ή τα μπουρδέλα, κ.ά. Δικό του και το μοναδικό λεύκωμα με τη βαθειά φιλοσοφική πνοή «Ελλάδος Κοιμητήρια».

-- Διαφήμιση --

Ο ίδιος δεν θέλησε να ταφεί, ούτε με το σήμα των άθεων, και μάλιστα από το 1993 είχε καταθέσει στο ελληνικό προξενείο του Παρισιού μια κρυφή διαθήκη όπου δήλωνε την επιθυμία του να αποτεφρωθεί, και οι στάχτες του να πεταχτούν στον υπόνομο. Αυτό έγινε στις 13 Σεπτεμβρίου του 2003 έξω από το παρισινό νεκροταφείο Pere Lachaise, με τη φροντίδα της γυναίκας του Μαίρης Κουκουλέ και του φίλου του Jacques Vallet.

Οι δυό τους επιμελήθηκαν και μετέφρασαν τις τελευταίες δίγλωσσες, στα ελληνικά και στα γαλλικά, ποιητικές συλλογές του, «Ποτέ και Τίποτα» και «Μετά», με ποιήματά του σαρκαστικά και αυτοσαρκαστικά, σε διάλογο με τις ατμοσφαιρικές και υπαινικτικές φωτογραφίες του Φαίδωνα Κουκουλέ του νεώτερου. Κυκλοφόρησαν έναν χρόνο μετά τον θάνατο του, από τη Νεφέλη, μαζί με το δικό τους επιλογικό κείμενο «Ο ποιητής στον υπόνομο».

Tο προτελευταίο ποίημα του Ηλία Πετρόπουλου στο «Ποτέ και Τίποτα» μοιάζει με μανιφέστο. Αντιγράφω: «Ό,τι είναι κόντρα στην Εκκλησία/ με γεμίζει χαρά./ Ό,τι βλάπτει την Τάξη / συντείνει στη γαλήνη μου./ Ό,τι αντίκειται στην Ηθική/ ωφελεί την υγεία μου./ Κι αφού τα σκατά είναι μοιρασμένα,/ λέω ν’ αρχίσω, τώρα,/ να γράφω διαβολικά ποιήματα».

Δεν ήταν διόλου αυτονόητο να ακουστεί αυτή η αιρετική φωνή τη χρονιά της φιέστας των Ολυμπιακών Αγώνων, και δεν είναι αυτονόητο ούτε σήμερα, στο δυστοπικό τοπίο του «σαρανταταεκατό».

Και μια σημαντική είδηση: Στην κηδεία του Πετρόπουλου στο Παρίσι, κοντά στους καλλιτέχνες και στους διανοούμενους από διάφορες χώρες, παραβρέθηκαν ορισμένοι Έλληνες συγγραφείς μετρημένοι στα δάχτυλα: ο Βασίλης Αλεξάκης, ο Αριστείδης Αντονάς, ο Τέο Ρόμβος, ο Γιάννης Υφαντής κ.ά. μαζί και ο ακάματος πρεσβευτής-μεταφραστής της ελληνικής λογοτεχνίας, ο 78χρονος τότε, Λακαριέρ. Εκεί και ο Αμερικανός ποιητής, μεταφραστής και κριτικός John Taylor. Αυτός ετοίμασε την πρώτη εμπεριστατωμένη (και γοητευτική) βιογραφία του «τρομερού παιδιού» (John Taylor Harsh out of Tenderness The Greek Poet andUrban Folklorist, Cyladiac Press, Sydney 2020), η οποία αναμένεται να κυκλοφορήσει στα ελληνικά, μεταφρασμένη από έναν βαθύ λάτρη του έργου του Πετρόπουλου, τον δημοσιογράφο και συγγραφέα Γιώργο Αλλαμανή. Σπουδαίο!

Στις φωτογραφίες ο Πετρόπουλος στο αγαπημένο του Παρισινό στέκι, στην Palette, τα μοναδικά λευκώματά του με τις μεταθανάτιες εκδόσεις των ποιημάτων του, μαζί με τον Άρη Αλεξάνδρου- συναντιούνταν στο Atrium και μια σπανιότατη ‘οικογενειακή φωτό’ με τους πρώτους μεγάλους του ρεμπέτικου.

ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΧΕΤΙΚΑΑΡΘΡΑ

ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΝ

ΣΧΕΤΙΚΑ
ΑΡΘΡΑ