Πέρασαν πολλά χρόνια μέχρι να δούμε ολόκληρη την εικόνα.
Αρχικά επικεντρώσαμε το ενδιαφέρον μας στην ηρωική προσπάθεια ενός φοιτητή και αναρωτηθήκαμε αν μπορεί ένας άνθρωπος να σταματήσει ένα τανκ.
Φυσικά όχι, ήταν η αυθόρμητη απάντηση όλων μας. Μπορεί όμως με την πράξη του να δείξει την αντίθεση του στον αυταρχισμό και αυτή του η ενέργεια να δώσει το παράδειγμα και να γίνει η σπίθα εκείνη για να τον ακολουθήσουν κι άλλοι.
Πέρασαν πολλά χρόνια μέχρι να δούμε ολόκληρη την εικόνα.
Και όταν την είδαμε αναρωτηθήκαμε «Μα χρειάζονται τόσο πολλά τανκς για να σταματήσουν την εξέγερση άοπλων φοιτητών;»
Την απάντηση την βρίσκουμε καθημερινά γύρω μας:
Ένα αυταρχικό κράτος δείχνει την υπεροπλία του ακριβώς για να μην γίνει μία αυθόρμητη ηρωική ενέργεια το παράδειγμα και η σπίθα εκείνη για να τον ακολουθήσουν κι άλλοι.
Νίκος Σερβετάς
Η Μαρία Συμεωνίδου παρουσιάζει στο Καμίνι ένα ιστορικό γεγονός:
Ο άντρας που σταμάτησε τα τανκς
5 Ιουνίου 1989. Ο νεαρός άντρας που στέκεται μπροστά στη φάλαγγα των αρμάτων μάχης προσπαθώντας να ανακόψει την πορεία τους στην Πλατεία Τιέν Αν Μεν του Πεκίνου είναι η πιο γνωστή εικόνα από τη φοιτητική εξέγερση του 1989, η οποία έληξε με βίαιη επέμβαση του στρατού.
Η διάσημη φωτογραφία θεωρείται μια από τις σημαντικότερες του 20ού αιώνα και ένα από τα πιο χαρακτηριστικά δείγματα μη βίαιης αντίστασης.
Τραβήχτηκε με τηλεφακό από τον Αμερικανό φωτογράφο του Associated Press Τζεφ Γουάιντενερ, ο οποίος βρισκόταν σε μπαλκόνι του έκτου ορόφου ενός ξενοδοχείου της περιοχής, σε απόσταση περίπου 800 μέτρων.
Η πλήρης φωτογραφία της εξόδου των τανκς είναι ακόμη πιο αποκαλυπτική απ’ όσο η γνωστή, περικομμένη έκδοση.
Η συγκλονιστική σκηνή αποτυπώθηκε και σε βίντεο:
Τα γεγονότα
Μετά τον θάνατο του Μάο Τσε Τουνγκ και τη στροφή της Κίνας προς την οικονομική φιλελευθεροποίηση, ελάχιστες ήταν οι μεταρρυθμίσεις σε επίπεδο πολιτικών ελευθεριών.
Τον Απρίλιο του 1989 άρχισε μια σειρά φοιτητικών διαδηλώσεων κατά της διαφθοράς και υπέρ της πολιτικής και ιδεολογικής ελευθερίας. Αιτήματα, να σταματήσει η λογοκρισία του Τύπου, να αρθούν οι απαγορεύσεις συγκεντρώσεων στο Πεκίνο και, γενικά, να γίνει μια σειρά μεταρρυθμίσεων εκδημοκρατισμού της χώρας.
Στις 4 Ιουνίου της ίδιας χρονιάς, οι περίπου 100.000 διαδηλωτές που είχαν συγκεντρωθεί στην Πλατεία Τιέν Αν Μεν περικυκλώθηκαν από στρατιωτικές δυνάμεις.
Ελάχιστοι από αυτούς αποχώρησαν. Οι περισσότεροι παρέμειναν, τραγουδώντας τη «Διεθνή». Οι πρώτοι πυροβολισμοί δεν άργησαν να ακουστούν, και ακολούθησε το χάος.
Τεθωρακισμένα και φορτηγά όρμησαν στο πλήθος, συνθλίβοντας τα πάντα στο πέρασμά τους. Η βία των στρατιωτών εναντίον των συμπατριωτών τους ήταν πρωτοφανής.
Αποτέλεσμα, περισσότεροι από 3.000 νεκροί, σύμφωνα με τους διαδηλωτές (251 σύμφωνα με τις κινεζικές Αρχές), και δεκάδες χιλιάδες τραυματίες. Τελικός απολογισμός δεν υπήρξε ποτέ.
Η σφαγή και, στη συνέχεια, το κύμα των εκτελέσεων πολλών διαδηλωτών προκάλεσαν διεθνώς θύελλα διαμαρτυριών.
Η φωτογραφία του Τζεφ Γουάιντενερ με τον νεαρό άντρα που στέκεται ακίνητος μπροστά στα τανκς αποτελεί την εικόνα-σύμβολο των αιματηρών γεγονότων που σημάδεψαν για πάντα την Πλατεία Τιέν Αν Μεν – την «Πλατεία της Ουράνιας Γαλήνης».
Υπάρχει τουλάχιστον ένας μάρτυρας που ισχυρίστηκε ότι κατά τη διάρκεια της εξέγερσης κι άλλοι διαδηλωτές αντιστάθηκαν με τον ίδιο τρόπο στα τανκς, αλλά δεν έτυχε να φωτογραφηθούν ή να βιντεοσκοπηθούν.
Η φωτογραφία αυτή, τραβηγμένη από τον Τέριλ Τζόουνς, στην οποία ο νεαρός διαδηλωτής φαίνεται να περνάει όχι τυχαία αλλά με σκοπό να ανακόψει την πορεία των τανκς, δημοσιεύτηκε το 2009, είκοσι χρόνια μετά τα γεγονότα της Πλατείας Τιέν Αν Μεν.
Η ταυτότητα και η τύχη του νεαρού διαδηλωτή
Ο άντρας της φωτογραφίας του Γουάιντενερ έγινε γνωστός με διάφορες περιγραφικές ονομασίες, όπως «διαδηλωτής απέναντι στο τανκ», «άγνωστος διαδηλωτής», «φοιτητής εναντίον του άρματος μάχης».
Η ταυτότητά του παρέμεινε άγνωστη.
Η Sunday Express είχε γράψει ότι επρόκειτο για τον δεκαεννιάχρονο τότε φοιτητή Γουάνγκ Γουεϊλίν, κάτι που ποτέ δεν επιβεβαιώθηκε επίσημα.
Ειπώθηκε ότι δεκατέσσερις μέρες (κατ’ άλλους, λίγους μήνες) αργότερα ο νεαρός εκτελέστηκε. Σύμφωνα με άλλες πηγές, κατόρθωσε να ξεφύγει και συνέχισε να ζει, μάλλον κρυμμένος, στην Κίνα.
Τον Απρίλιο του 1998 το περιοδικό Time συμπεριέλαβε τον «άγνωστο διαδηλωτή» στον κατάλογο με τα 100 πιο σημαντικά άτομα του 20ού αιώνα.
ΠΗΓΕΣ
