Γράφει ο Γιώργος Παπαζαχαρίου
Για τη μεγίστη σε ένταση, τη βροντερή φωνή χρησιμοποιούμε τον επιθετικό προσδιορισμό στεντόρεια.
Το επίθετο στεντόρειος -α -ο, προέρχεται από τον μυθικό ήρωα Στέντορα που τον πρωτοσυναντάμε στην Ιλιάδα και πρόκειται για κάποιον πολεμιστή η φωνή του οποίου ήταν τόσο δυνατή, που ακουγόταν σαν να φώναζαν 50 άνδρες μαζί.
Ο χαλκεόφωνος κατά τον Όμηρο Στέντωρ ήταν κάτι ανάλογο με τις σημερινές διαβιβάσεις. Μετέδιδε δηλαδή με τη φωνή του τις διαταγές και τα μηνύματα από τη μια άκρη του μετώπου στην άλλη. Δηλαδή, όπως λέμε για κάποιον ότι πολέμησε με την ψυχή του, ο Στέντορας πολέμησε με τη φωνή του
Στον Στέντορα αποδίδεται η φράση: «Αιδώς Αργείοι» με την οποία βροντερά – στεντόρεια, έψεξε τους Αργείους που δείλιασαν, μετά την αποχώρηση του Αχιλλέα από τη μάχη.
Το όνομα Στέντωρ ετυμολογείται από το ρήμα στένω-στενάζω + παραγωγικό επίθημα –τωρ.
Κατά μία εκδοχή ο Στέντωρ καταγόταν από τη Θράκη. Η επικρατέστερη τον θέλει να κατάγεται από το Άργος. «Αρκάς το γένος, ερίσας δε προς τον Ερμήν περί μεγαλοφωνίας εφονεύθη υπ’ αυτού.» Υποπίπτοντας στο μέγιστο κατά την αρχαιότητα αμάρτημα, την Ύβρι προκάλεσε, τον κήρυκα των θεών, τον θεό Ερμή και έχασε τη ζωή του στην προσπάθειά του να τον ξεπεράσει.
Ο Στέντορας, θα μπορούσε να θεωρηθεί και σαν ο πρώτος δημόσιος κήρυκας ο πρώτος ντελάλης.
Η λέξη είναι ντελάλης μάλλον τουρκικής προέλευσης από το tellal. Οι απόψεις, ότι η λέξη τελάλης προέρχεται είτε από το επίρρημα τηλέ και το ρήμα λαλώ, είτε από την λέξη διαλαλητής μάλλον δεν ευσταθούν, αν και είναι αρκετοί που τις υποστηρίζουν στην προσπάθεια τους να ανακαλύψουν ελληνικές ρίζες σε κάθε ομιλούμενη γλώσσα του πλανήτη.
Πηγή: Οι «Λέξεις» εμπεριέχονται στα Βιβλία – Ημερολόγια του Γιώργου Παπαζαχαρίου «Ταξιδεύοντας με τις λέξεις» 2020 – 2024 που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ταξιδευτής και τις δημοσιεύουμε με την άδεια και του εκδότη, Κώστα Παπαδόπουλου και του Γιώργου Παπαζαχαρίου.
