Ανάρτηση της Φραγκίσκας Μεγαλούδη. Δημοσιεύουμε με την άδεια της. Η φωτογραφία του εξωφύλλου, Ernst Nilsson – Uppsala, απλώς εικονογραφεί το κείμενο.
Είναι η πρώτη φορά που φτάνω σε μια βόρεια ευρωπαϊκή πόλη και παρόλο που ο καιρός είναι μουντός, ρίχνει αυτή την ψιλή εκνευριστική βροχή και οι δρόμοι είναι σχεδόν έρημοι, δε νιώθω τη θλίψης να με πνίγει.
Ποτέ δεν τις άντεχα τις ευρωπαϊκές πόλεις. Ένιωθα τον γκρίζο τους ουρανό να με πλακώνει. Και όμως σήμερα, περπάτησα 11 χιλιόμετρα στη βροχή και στους άδειους δρόμους και κανένα συναίσθημα απόγνωσης δεν με τύλιξε. Ίσως μεγάλωσα και άλλαξα.
Σκέφτομαι όλα αυτά τα χρόνια και όσα έχω δει. Άνθρωποι και απελπισία. Θυμάμαι πόσο εύκολα περνούσα από τη ζωή στον θάνατο. Έβλεπα πόλεις βομβαρδισμένες, καμμένα σπίτια που έβλεπες ακόμα κάποια πιάτα σπασμένα σημάδια της ζωής που κάποτε υπήρχε εκεί, είδα ανθρώπους που έχουν χάσει τα πάντα, στρατιώτες να ταπεινώνουν τους αδύναμους, πνιγμένα μωρά, παιδιά να μαστιγώνονται στη μέση του δρόμου, θάνατο, φτώχεια, πόλεμο…και ένιωθα πάντα ότι βρισκόμουν σε ταινία και ότι δεν ήταν η πραγματικότητα.
Κόντεψα να πεθάνω τρεις φορές και πότε δεν το κατάλαβα και συνέχιζα ακόμα πιο πολύ, ακόμα πιο ακραία και μετά τα περιέγραφα σα να αφορούσαν κάποιον άλλο και μου έκανε εντύπωση όταν οι δικοί μου άνθρωποι ανησυχούσαν.
Και έτσι φέτος βρέθηκα εκεί που βρέθηκα. Και ενώ έμοιαζαν όλα ίδια, ήταν τελικά όλα διαφορετικά. Οι άνθρωποι αυτοί που έρχονταν με τα χέρια ψηλά, στοιβαγμένοι σε φορτηγά ή με τα πόδια όπου γυρνούσες το βλέμμα σου, άνθρωποι έτρεχαν να σωθούν από το μαχαίρι.
Και λέω, μα τα έχω ξαναδεί αυτά, το έχω ζήσει τόσες πολλές φορές όλο αυτό εκατοντάδες άνθρωποι με κεφαλιά ανοιγμένα από τις μανσέτες, πληγές από όπλα, σπασμένα πόδια και χέρια και στις τέντες του αυτοσχέδιου νοσοκομείου αυτά τα ουρλιαχτά που σου τρυπούσαν το μυαλό και ήθελα να κλείσω τα αυτιά μου να μην τα ακούω πια όμως ήταν αδύνατον και πας εκατό μέτρα πιο κάτω και βλέπεις δεκάδες, εκατοντάδες γυναίκες να περιμένουν στο χώμα κρατώντας μωρά που είχαν να φάνε μέρες και γυάλιζαν τα μάτια τους από τον πυρετό.
Και μπαίνεις στο κτήριο και εκεί η ησυχία σου τρυπάει το μυαλό πιο πολύ από τα ουρλιαχτά και παρακαλάς να ούρλιαζαν και εδώ τα παιδιά γιατί έτσι μόνο θα έφευγε αυτή η σιωπή του θανάτου. Όμως εκεί κανείς δεν μιλούσε και όλο το δωμάτιο ήταν παιδικά μάτια, τεράστια μάτια γεμάτα φόβο και θάνατο πάνω σε σκελετωμένα κορμάκια που γεννήθηκαν απλά για να φύγουν αθόρυβα.
Και έξω ηλικιωμένοι ζητιανεύουν και ένας πατέρας μου λέει εάν μπορώ να του δώσω μια πορτοκαλάδα γιατί έχει να φάει 2 μέρες και μια γυναίκα παρακαλάει για φάρμακα αλλά έχουν τελειώσει και δεκάδες άνθρωποι σε κοιτάνε αλλά δεν περιμένουν τίποτα γιατί δεν έχουν πια ελπίδα.
Και τα έχω ξαναδεί όλα αυτά αλλά δεν μπορώ να σταματήσω να κλαίω και έτσι ξαφνικά εκεί στα άγονα αυτά μέρη, σα να έσπασε το αόρατο γυαλί που με χώριζε από όσα έβλεπα, σα να έκανε μια ρωγμή και όρμησαν μέσα τα φαντάσματα που κρατούσα μακριά.
Και ξανακούω το τραγούδι της γυναίκας που νανούριζε το νεκρό της μωρό, τον αναστεναγμό των μικρών κοριτσιών που είχαν παραδοθεί στους δυνάστες τους, τα μουρμουρητά του πατέρα που είχαν σφάξει τους 4 γιους του μπροστά του, τα ουρλιαχτά, τους στρατιώτες, τους πυροβολισμούς, και μετά τη σιωπή του θανάτου.
Και το βουβό παράπονο όλων εκείνων που έτυχαν να γεννηθούν στη λάθος πλευρά της ιστορίας και που κανείς δεν δίνει δεκάρα για αυτούς.
Και πλέον έμεινα εκεί χωρίς την γυάλινη πανοπλία μου. Και θυμάμαι όλα τα πρόσωπα και όλες τις φωνές και νιώθω την αδικία να με τυλίγει και να μη μπορώ να αναπνεύσω άλλο και όμως τώρα που έσπασε το γυαλί ξέρω ότι όλα αυτά τα πρόσωπα είναι δικά μου. Οι ζωές μας διασταυρώθηκαν σε ένα παράξενο ταξίδι και πλέον η μοίρα μας έχει ενώσει.
Και όπου και να πάω θα τους κουβαλάω μαζί μου. Και σε αυτά τα βόρεια μέρη που είμαι τώρα, στην ασφάλεια θα είναι μαζί μου. Γιατί τίποτα δεν είναι πια το ίδιο και εγώ δεν θα ξαναγίνω ποτέ αυτή που ήμουν όταν ένας γκρίζος ουρανός μου προκαλούσε απελπισία.
Στην ίδια σειρά
Μπαμπά, τι νύχτα είναι σήμερα;
Στη μνήμη των αόρατων ανθρώπων
Μια βραδιά έξω από την Τεχεράνη
